De Autoriteit woningcorporaties (Aw) en de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN) hebben verdergaande afspraken gemaakt over de taakverdeling tussen het externe toezicht en de maatschappelijke visitatie. Vanaf 1 januari 2019 geldt een vernieuwde visitatiemethodiek waarin doublures tussen visitatie en het beoordelingskader van Aw en WSW op het gebied van financiën en (interne) governance worden geschrapt. De aandacht in de visitatie zal zich primair richten op het maatschappelijk presteren van de corporatie in de lokale context. Daarnaast zal de Aw voor de governance-inspecties gebruik maken van de beoordelingen in de visitatierapporten, in het bijzonder ook de resultaten van presteren volgens belanghebbenden.
Nieuw beoordelingskader Aw, nieuwe visitatiemethodiek
Eind 2017 hebben Aw en SVWN met elkaar afgesproken om:
- de termijnen van de governance-inspecties af te stemmen op die van de visitaties, om te voorkomen dat opnieuw samenloop ontstaat (uitzonderingen daargelaten);
- gebruik te maken van elkaars gegevens: de Aw gebruikt de visitatierapporten, visitatoren benutten de Aw-beoordelingsbrieven en WSW-kengetallen als achtergrondinformatie;
- op termijn te werken aan een taakverdeling waarin visitatie zich primair richt op het maatschappelijk functioneren van corporaties en de Aw erop toeziet dat er in de (interne) governance voldoende waarborgen bestaan voor goed functionerende corporaties.
Aw en WSW hebben onlangs hun gezamenlijke beoordelingskader gepubliceerd. SVWN vernieuwt nu de visitatiemethodiek (methodiek 6.0) en zet daarmee een belangrijke stap in de gewenste richting. De vernieuwde visitatiemethodiek (6.0) heeft tot doel:
- ontdubbelen van onderwerpen die ook door de Aw en het WSW worden getoetst;
- verminderen van de hoeveelheid werk door nog meer gebruik te maken van bestaande documenten en (lokale) cycli;
- meer aansluiten bij de maatschappelijke prestaties en het functioneren van de corporatie in de lokale context (relatie met gemeenten en huurders);
- nog meer inspireren tot goed, kritisch-constructief gesprek over maatschappelijke prestaties en keuzes in verleden, heden en toekomst.
In de nieuwe visitatiemethodiek zijn de onderwerpen die de Aw al toetst in haar governance-inspecties geschrapt. Het accent is verlegd naar de besturing en governance van het maatschappelijk presteren. Welke visie heeft de corporatie daarop, hoe komt ze tot afwegingen en hoe stuurt ze op de realisatie van de prestaties? Wat betreft het intern toezicht wordt de aandacht uitsluitend gericht op de maatschappelijke rol van de RvC, die ook in het denken over goed toezicht binnen de sector meer aandacht heeft gekregen.
Op het punt van financiën spitst de nieuwe visitatiemethodiek zich toe op vermogensinzet: de keuzes over de inzet van het vermogen in relatie tot de maatschappelijke opgaven en te bereiken maatschappelijke effecten. De zelfstandige beoordeling van financiële continuïteit en doelmatigheid vervalt en wordt overgelaten aan Aw/WSW respectievelijk Aedes (benchmark).
Net als het nieuwe beoordelingskader voor het verticale toezicht wordt ook de nieuwe visitatiemethodiek per 1 januari 2019 ingevoerd en vanaf 1 maart 2019 verplicht. De nieuwe methodiek is geen eindstation; in 2019 zal SVWN het gedachtengoed van ‘public value’ verder doordenken op consequenties voor het visitatiestelsel.