"Het is toch een beetje over the top, zo’n rapport van 90 pagina’s”

In dit interview gaan SVWN-directeur Claudia Siewers en bestuursvoorzitter Hans Pars van WonenBreburg met elkaar in gesprek. Deze woningcorporatie huisvest ongeveer 40.000 mensen in 27.000 woningen in Breda en Tilburg. De huurders beoordelen de dienstverlening met gemiddeld een 7,8. De afgelopen vier jaar heeft WonenBreburg ruim 600 nieuwe woningen gebouwd. Er werken zo’n 350 mensen bij WonenBreburg.

WonenBreburg viel op met een zeer positief visitatierapport. Niet op één specifiek onderdeel, maar op alle fronten werd bovengemiddeld gescoord. In november vorig jaar is de visitatie afgerond; het rapport werd opgeleverd op 16 januari. Hans moet dus even in zijn geheugen graven om uit te leggen hoe dit mooie rapport tot stand kwam.

Kick off vóór de visitatie
“De aftrap van het hele visitatietraject begon vlak voor ‘corona’. Op suggestie van visitatiebureau Raeflex was er een bijzondere kick off met alle commissarissen en bestuurders”, vertelt Hans. “We hadden een soort introductie in elkaar gezet waarin we lieten zien wie we zijn en wat we doen in de wijk. Het was een terugblik op de vorige visitatie en we spraken ook over onze toekomstverwachtingen en plannen. De kick off bleek een perfecte manier om een beeld van de corporatie te geven en je leert elkaar al een beetje kennen. Achteraf was dat een geweldige start. Daarna zijn de gesprekken met de stakeholders in gang gezet. Maar ja, toen kwam corona en hebben we het hele visitatieproces een half jaar stilgezet. Na de zomervakantie is de draad weer opgepakt, waarbij sommige gesprekken live plaatsvonden, maar de meeste online. Het hele proces en de afronding verliepen vrij vlekkeloos.”

Evaluatie
Claudia: “Een visitatie is natuurlijk een momentopname. De resultaten waren mooi, maar in feite is het hele proces zeker zo belangrijk. Is dat achteraf nog geëvalueerd?” Hans: “Het rapport voldeed aan onze verwachtingen; nergens is de beoordeling heel negatief of juist heel positief. Voor een uitgebreide evaluatie was weinig tijd, omdat we bezig waren met ons nieuwe ondernemingsplan. Wel hebben we uiteraard verslag gedaan over de visitatie aan deelnemers en stakeholders, zowel mondeling als via onze nieuwsbrieven aan stakeholders. Collega Caroline Timmermans heeft die communicatie vooral voor haar rekening genomen; er is onder andere een mooie infographic van gemaakt en op LinkedIn gezet.”

Prestatieafspraken
Claudia: “Een 9 op Ambities in relatie tot de opgaven kun je wel een uitschieter noemen. En de 7 voor Vermogen zou je wellicht aan de lage kant kunnen noemen.” Hans: “Hm, ja, we hadden meer nieuwbouw willen realiseren dan dat we nu voor elkaar hebben gekregen. Prestatieafspraken moeten worden nagekomen; we hebben enorm ons best gedaan, maar dat is geen garantie voor succes…“ Claudia: “Ja, vandaar dat het verhaal ook zo belangrijk is!” Hans: “Hopelijk kunnen we die nieuwbouw de komende jaren goedmaken; we kijken naar mogelijkheden om dat proces te versnellen. Dat lijkt wel te gaan lukken. De overheid werkt in elk geval goed mee, al is het flink ‘trekken’ om locaties te bemachtigen. We krijgen ook meer steun wat betreft bijvoorbeeld het faciliteren van tijdelijke woonruimte.”

Visitatiemoe
Claudia: “We hebben nog niet zo lang geleden de resultaten van een enquête over visitaties gepubliceerd. Daaruit komt naar voren dat Nederland wellicht een beetje visitatiemoe is. Hoe sta jij daar tegenover?” Hans: “Ik vind het aan de ene kant heel logisch en nuttig dat er met alle stakeholders gesprekken plaatsvinden over de prestaties van de woningcorporaties. De vragen die  gesteld worden zijn relevant en móeten ook aan de orde komen. Aan de andere kant zijn de visitaties wel erg geïnstitutionaliseerd. Je presteert zo goed en verantwoord mogelijk; daar doe je je best voor. En niet omdat er een visitatie aan zit te komen. Ik bedoel dat een visitatie een beetje voelt als een moetje. Dat ‘moeten’ zorgt wel voor een bepaalde allergie.”

“Een visitatie is niet overbodig, zo’n dik rapport wel”
Claudia: “We bedenken natuurlijk niet de regels vanwege de regels; we proberen een toegevoegde waarde te bieden.” Hans: “We leven wel erg in een systeemwereld en de vierjaarlijkse visitatie maakt daar deel van uit. Hoe kun je het vorm en inhoud blijven geven zodat het energie geeft en de juiste scherpte erin komt. Het enige waaruit ik persoonlijk veel energie geput heb, is die kick off. Die gaf ons een enorme boost bij de start, misschien juist omdat die niet opgelegd was. Als ik aan onze visitatie 2020 denk, denk ik als eerste daaraan. Toch wil ik een visitatie niet afdoen als iets wat overbodig is. Juist die paar nuttige zaken die uit een visitatie naar voren komen zijn waardevol.” Claudia: “We zijn momenteel bezig met een test om te kijken of de visitatierapporten beperkt kunnen blijven tot 20 pagina’s.” Hans: “Daar ben ik voor! Het is toch een beetje over the top, zo’n rapport van 90 pagina’s. Wie leest dat nu! Ik niet in elk geval; voor een opsomming van de prestatieafspraken heb ik geen visitatierapport nodig, ik scan het dan ook en richt me vooral op de aanbevelingen. Ook de verantwoording vind ik minder interessant, al snap ik wel dat die er ook in moet.”

Visitatietool
Net als bij vorige interviews wijst Claudia op de online tool op de site visitaties.nl om Hans mee te nemen naar de overzichten van WonenBreBurg. Hans was niet bekend met deze tool. “Mooi zeg! Leuk zo’n benchmark om te zien waar je staat ten opzichte van de rest. Kunnen jullie niet na elke vistitatie een rapportje sturen met de belangrijkste uitkomsten? Dat je die even mooi met plaatjes weergeeft? Zelf komen wij daar niet aan toe denk ik…” Claudia: “Dat staat genoteerd! Je kunt heel gemakkelijk zelf aangeven wat je interessant zou vinden, en dan zo’n tabel exporteren als plaatje voor een Powerpoint-presentatie.”

Hans: “Ik kom even terug op dat ‘moeten’ van de visitatie…  eens in de vier jaar is op zich niet veel. Maar als je zoals bij ons vier woningcorporaties in je werkgebied hebt, heb je er dus elk jaar mee te maken. En dan heb je ook nog de verantwoording aan de AW en andere instanties. Alles bij elkaar gaat daar best veel tijd in zitten. Daarentegen zijn gesprekken met stakeholders wat ze van je vinden hoe dan ook altijd goed.” Claudia: “Over anderhalf jaar komt er weer een nieuwe methodiek, waarin we de stakeholders nog meer naar voren halen.” Hans: “Interviews zijn nuttig, maar wellicht zijn er verbeteringen mogelijk wat betreft vorm en inhoud van de methodiek.” Claudia: “Ja, we denken dat het allemaal wat ‘losser’ kan, zodat woningcorporaties zelf onderwerpen naar voren kunnen halen die ze belangrijk vinden. Meer vrijheid dus, waardoor het ‘moeten’ al wat minder wordt.”

Kader
Hans Pars vormt samen met Caroline Timmermans en Leo Schuld het bestuur van WonenBreburg. Hij houdt zich in zijn functie als bestuursvoorzitter (sinds 2015) primair bezig met nieuwbouwproductie, portefeuille-management en rendementssturing, verduurzaming, inkoop en contractmanagement (vastgoed) en personeel en organisatie. Verder neemt hij deel aan het Alliantie- en Directeuren-overleg in Breda, evenals het Convenant Wonen- en OTC-overleg in Tilburg. Hij is ook bestuurlijk de eerste contactpersoon voor de wethouders in Breda en Tilburg met ‘wonen’ in hun portefeuille.